Een hart voor bijen: José Manuel Pérez en zijn Atego 1321 4x4

Reportage

De bijen redden!

De bijenpopulatie daalt wereldwijd. José Manuel Pérez, een imker uit het Spaanse Aragon, wil hiertegen strijden en draagt bij aan de biodiversiteit. Altijd op post: zijn Atego 1321 4x4.

Tijdens de oogsttijd van maart tot oktober legt José Manuel Pérez aan het stuur van zijn Atego 1321 4x4 ongeveer 180 kilometer per dag af.


Het heftig zoemende geluid dat de vele duizenden bijen maken met hun vleugels tegen hun buikje, zou bij anderen hartkloppingen veroorzaken. Maar niet bij José Manuel Pérez. De bijenhouder uit Aragon lijkt niet eens te merken dat enkel een dun net zijn gezicht beschermt tegen de vele duizenden angels. Rustig, maar uiterst geconcentreerd stapt hij op de bijenkast af en schakelt eerst het rookapparaat aan. De bijen ervaren de rook als een bedreiging waardoor ze voorbereidingen treffen om te vluchten uit de kast. Ze zuigen hun honingmaag vol en zijn daardoor zo afgeleid dat ze de imker amper opmerken. Voorzichtig opent José Manuel het deksel en neemt een volle honingraat met bijen eruit. Hij knikt tevreden: de werksters hebben de cellen met rijpe honing afgesloten met een deksel van was om de honing te bewaren. Over een paar dagen zal hij terugkomen om de honing te oogsten.


Verantwoordelijk voor 650 bijenvolken.

“Bijen maken ons leven zoeter”, zegt José Manuel. 20 jaar geleden richtte hij de firma Apihuecha op, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het kweken en verkopen van bijen. “Het is veeleisend, maar ook spannend werk”, zegt hij. Zijn bijenbestand bestaat uit 650 bijenkasten met daarin ongeveer 30 miljoen bijen. José Manuel doet aan nomadische imkerij, wat betekent dat de bijenkasten telkens opnieuw op vrachtwagens naar een andere locatie worden gereden waar de bloeitijd net is begonnen. “De temperatuur speelt hierbij een belangrijke rol”, verklaart hij. Bijen kunnen alleen worden vervoerd bij een temperatuur die niet hoger ligt dan 14 graden Celsius. In de zomer gebeurt het transport daarom altijd ‘s nachts.



Oogsttijd met de Atego 1321 4x4.

José Manuel transporteert de volle honingraten en de bijenkasten op zijn Atego 1321 4x4. Een bijenkast kan tot 150 kilogram zwaar zijn. “Met de Atego parkeer ik op ongeveer 50 meter van de bijenkast. Dankzij de vierwielaandrijving vormt ook ruwer terrein geen enkel probleem.” José Manuel gebruikt de Atego van maart tot oktober, in de oogsttijd, en legt dan niet meer dan 180 kilometer per dag af. Normaal gezien gebruikt José Manuel niet het volledige laadvermogen van vijf ton omdat hij de bijenkasten niet graag op elkaar stapelt. Zijn kraan is trouwens zo ontworpen dat hij slechts één bijenkast per keer kan heffen.


“Met de Atego parkeer ik op ongeveer 50 meter van de bijenkast. Dankzij de vierwielaandrijving vormt ook ruwer terrein geen enkel probleem.“

José Manuel Pérez, oprichter van Apihuecha


Bij de inspectie van de bijenvolken is beschermkleding verplicht.


30 ton honing per jaar.

Momenteel oogst José Manuel jaarlijks 30 ton zuivere honing. Het drachtgebied van zijn bijen zijn de rozemarijn-, tijm- en eikenvelden in de streek rond Borja en Tarazona. Deze honingsoorten onderscheiden zich qua kleur, smaak en consistentie. Zodra de honingraten op de zetel van de firma aankomen, neemt María José Lahuerta, de echtgenote van José Manuel, de verdere verwerking over. Met precieze bewegingen legt ze elke aparte raat in een machine die de wassen dekseltjes verwijdert. Daarna worden de raten gecentrifugeerd. Na het zeven wordt de gebruiksklare honing ten slotte in vaten gedaan.

José Manuel herinnert zich nog zijn eerste contact met bijen. Hij was toen amper acht jaar oud: “Ik werd verschrikkelijk gestoken, maar ik trok het me niet aan! Ik was gewoon gefascineerd door bijen en hun organisatie.” Vandaag, 40 jaar later, kan hij trots stellen dat hij heeft bijgedragen aan de soortenrijkdom van de wereldwijd door pesticiden bedreigde bijen.



Kernwoord bijen.

Bijen maken ons leven zoeter. Meer dan een derde van alle plantensoorten waarop de mens vertrouwt voor zijn voeding, worden door bijen bestuift. De sociale insecten leven al honderden miljoen jaren op onze planeet en garanderen de biologische diversiteit en het evenwicht van de ecosystemen.

Wilde bijennesten geven niet zo veel honing als kunstmatige bijenkasten. Wanneer de honingraten vol zijn, verhinderen de werksters in de natuur de koningin om meer eieren te leggen. In kunstmatige bijenkasten biedt de imker extra honingraten aan, zodat de koningin eieren blijft leggen en de werksters nog meer honing produceren. Normaal gezien wordt slechts een derde van de honing uit de bijenkast gehaald zodat ook aan de energiebehoeften van de bijen wordt voldaan.


Het bijenbestand van Apihuecha telt ongeveer 30 miljoen bijen.


Pesticiden bedreigen de bijenpopulatie.

Al gedurende een decennium sterven hele bijenvolken wereldwijd uit. Volgens experts is dit fenomeen toe te schrijven aan het verhoogd gebruik van pesticiden. De alarmerende achteruitgang van de wereldwijde bijenpopulatie heeft zelfs de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Europese Unie ertoe aangezet om te handelen. In de VS staan bijen op de lijst van bedreigde diersoorten. “Wanneer de bijen zouden uitsterven, zouden er vier jaar later geen mensen meer zijn”, zou Albert Einstein hebben gezegd. Als dat klopt, ligt onze toekomst in handen van mensen als José Manuel Pérez.


Foto's en video: Begoña Tremps

4 comments