Zo ontstaat de OM 473

Gieterij.

De lucht is droog. Het ruikt er naar een mengeling van vuurwerk en een heet gelopen motor. Verblindend schijnsel van het gietsel, die de rest van de hal in het donker doet verdwijnen. Witgloeiend ijzer wordt in transportpannen van smelt- naar warmhoud- en gietovens vervoerd, voordat het om de 320 seconden in de vormkasten vloeit. Het ritme, precies uitgebalanceerd tussen kordaat en voorzichtig – een druppel water zou volstaan om de tot 1 450 graden hete vloeistof te doen ontploffen.

Hier ontstaan de ruwe hightech-elementen voor de zware zescilinder-in-lijnmotoren, de krukkast en de cilinderkop. Beide zijn gemaakt van gietijzer. De cilinderkop heeft een bijzondere kristallijne structuur, die vermiculair grafiet heet. Het ijzer moet smelten in de elektrisch aangedreven oven. Als het uit de met cokes gestookte oven kwam, dan zou het zwavelgehalte te hoog zijn.

Magnesium komt kort voor het gieten in het ijzer en doet de omgeving van de gietoven oplichten in een verblindende flits. Minder dan een handvol gieterijen wereldwijd beheerst dit procedé op industrieel niveau, en dat is een vereiste voor een productie van alleen al 3 500 cilinderkoppen per week. Elk exemplaar is hol als een Zwitserse kaas, met exacte toe- en afvoerleidingen voor de verbrandingslucht, met olie- en koelwaterleidingen.

Kloppen, trillen, stralen – machinaal en manueel wordt elke korrel vorm- en kernzand, de gietresten, zorgvuldig van de cilinderkop verwijderd. Dan komt de eerste kwaliteitscontrole. Vijf keer na elkaar slaat een kleine metalen hamer op een hoek van het bijna 200 kilogram zware onderdeel. Aan de andere kant meet een laser de trillingen die ontstaan. Klopt het klankbeeld? Groen of rood, een definitief oordeel – zelfs bij de kleinste afwijking wordt het onderdeel opnieuw gesmolten.

Verspaning.

Draaien, boren, frezen, slijpen – de medewerkers in de beide gebouwen van de verspaning gebruiken al deze disciplines om uit de ruwe vormen exact de onderdelen te maken om een krachtige en zuinige aandrijving te vervaardigen voor de Actros, Arocs en Antos, die een vrachtwagenleven lang meegaat.

Het begint op het onderste niveau met de gesmede krukas-vormen, die aangeleverd worden door ThyssenKrupp. Op draai- en freesmachines ontstaan voorbewerkte oppervlaktes voor de drijfstang- en hoofdlager. Daarna volgen de fijnere bewerkingsstappen: slijpen in meerdere stappen, tussendoor inductieharden. Daarbij worden de lageroppervlakken roodgloeiend gemaakt en daarna afgeschrikt met water met aquatensid. Daarna balanceren en lappen – een gladmaaktechniek voor een uiterst hoogwaardige oppervlakteafwerking – en ten slotte de uitgebreide meting en eindcontrole van elke krukas.

Een niveau daarboven werd de verspaning uitgerust met een volledig nieuw machinepark voor de bewerking van cilinderkoppen en krukkasten. Ongeveer 70 procent van de bewerkingscentra – veelal werktuigmachines voor frezen en boren – zijn seriemachines. De overige 30 procent werd extra gebouwd om de OM 473 en zijn broers te vervaardigen.

Bijvoorbeeld om de klepzittingen uit een kobaltlegering in de cilinderkop te persen. Naargelang de motorvariant kosten ze tot tien euro per stuk, en er moeten er 24 worden aangebracht per cilinderkop. De machine selecteert automatisch de juiste klepzitting, koelt elke ring af met vloeibare stikstof en plaatst hem in de hiertoe voorbereide boring in de cilinderkop. Hier ontstaat de vaste verbinding door de uitzetting van de ring in de klepzitting.

Steeds opnieuw moeten de onderdelen zogenaamde quality gates doorlopen, om te controleren dat de geringe toegestane afwijkingen gerespecteerd worden en dit voor elke cilinderkop en elke krukkast traceerbaar te documenteren.

Ein weiterer Qualitätscheck findet in einem klimatisierten Raum am Rand statt. Hier kontrollieren berührungsempfindliche Sensoren die Zylinderköpfe und Kurbelgehäuse an rund 2.000 Messpunkten. Wenn die Toleranz an einem einzigen dieser Punkte auch nur um 0,001 Millimeter überschritten wird, muss nachgearbeitet werden. Zum Vergleich: Das Haar eines erwachsenen Menschen ist etwa 0,12 Millimeter dick.

In een geklimatiseerde ruimte aan de rand wordt een bijkomende kwaliteitscontrole uitgevoerd. Hier controleren aanraakgevoelige sensoren de cilinderkoppen en krukkasten op ongeveer 2 000 meetpunten. Als de toegestane afwijking bij een van deze punten ook maar 0,001 millimeter overschreden wordt, moet het product bijgewerkt worden. Ter vergelijking: Het haar van een volwassen mens is ongeveer 0,12 millimeter dik.