Offroad in Australië met de Zetros

Dave Whyte: Ik kom er eerlijk voor uit dat mijn ervaring achter het stuur zich vrijwel uitsluitend tot geasfalteerde wegen beperkt. Meestal reed ik daarbij in een speciaal voor het langeafstandstransport bestemde truck, de laatste tijd met aanhangwagens met een lage bodemspeling op sleeptouw. Dus u kunt zich wel voorstellen hoe ik me voelde toen in de cabine van een vrachtwagen plaatsnam en een smalle brandcorridor met diepe sporen voor me zag. Het waren op zijn zachtst gezegd gemengde gevoelens waarmee ik me aan boord van een splinternieuwe Mercedes-Benz Zetros de bush in waagde om de terreinvaardigheid van het model uit te proberen…

De Mercedes-Benz Zetros zit vol indrukwekkende technologie.

Met de in een 4×4- en 6×6-configuratie leverbare Zetros richt Mercedes-Benz zich op organisaties die naar locaties moeten die voor grote trucks normaliter niet bereikbaar zijn. De werkzaamheden waarvoor de Zetros bestemd is en het terrein waarvoor het model is geconstrueerd, gaan de mogelijkheden van de meeste trucks voor het langeafstandstransport ruimschoots te boven.

Desalniettemin wordt bij de Zetros dezelfde technologie als bij de Actros gebruikt. Alleen heeft de Zetros nog een paar extra trucs achter de hand. Er zijn een paar plaatsen die niet voor de 6×6 Actros toegankelijk zijn, maar wel voor de Zetros, zoals het laadruim van een Hercules-vrachtvliegtuig. Dat was inderdaad een van de constructiecriteria en vormt tegelijkertijd de reden voor de eigenzinnig vormgegeven daklijn, die aan beide zijden schuin wegloopt. De meerderheid van de kopers gaat dit natuurlijk niet uitproberen, maar bij grote aanbestedingsprojecten is dit waarschijnlijk wel een factor die meeweegt.

De Zetros vormt een goed voorbeeld van hoe een fabrikant met al beschikbare componenten een speciaal voertuig weet te produceren. Zo komt de 7,2-liter zescilinder lijnmotor uit de Axor. En voor het dashboard in de cabine wordt dat uit de Axor en Atego gebruikt. Waar de cabine zelf speciaal voor de Zetros is ontwikkeld, zijn de portieren uit de onderdelencatalogus van Unimog afkomstig. Voor de koper houdt dit in dat onderdelen eenvoudig leverbaar zijn en dat reparatie- en onderhoudswerkzaamheden bij elke werkplaats van Mercedes-Benz Trucks kunnen worden uitgevoerd.

– Dave Whyte

De Zetros maakt korte metten met zowel asfalt als zwaar terrein.

De aandrijflijn achter de motor bestaat uit een Allison 3000P zestraps automatische transmissie en een tweetraps verdeelbak van Mercedes-Benz. Al dat vermogen wordt op de voor- en achteras overgedragen, waarbij in het standaard wegprogramma een verhouding van 40 % op de voorwielen en 60 % op de achterwielen wordt aangehouden. In de offroad-stand wordt de kracht gelijkmatig (1:1) over de voor- en achterwielen verdeeld. Bij deze stand wordt bovendien in de verdeelbak een kortere overbrengingsverhouding ingesteld (1,69:1), waardoor het vermogen veel beter kan worden gedoseerd en de motorrem effectiever werkt. Met moeiteloos vanuit de cabine te bedienen sperdifferentiëlen wordt de tractie vergroot. De wielgeleiding vindt rondom met paraboolveren plaats, waarbij de veren aan de voorzijde zijn voorzien van drie bladen voor 9,0 ton per as en aan de achterzijde met vier bladen voor 9,0 ton per as (afhankelijk van velg- en bandmaat). Planetaire tandwielstelsels (met de hiervoor al genoemde sperdifferentiëlen) brengen al die kracht via gigantische banden met maat 14.00 R20 over op de ondergrond.

Alle onderdelen zijn bevestigd aan een ladderchassis met een dikte van 9,5 mm dat voor zowel robuustheid als flexibiliteit zorgt, zoals wel bleek tijdens de testrit. Dat is alles bij elkaar niet bepaald licht, natuurlijk. In de basisuitvoering (cabine/chassis) weegt de 4×4-uitvoering Zetros 1833 A net even meer dan 8,0 ton, terwijl de 6×6-2733 A 10,5 ton op de weegschaal zet. Voor bedrijven die met zware trekkers en lange road trains door de outback rijden, lijkt dit misschien alleszins redelijk, maar de Allison transmissie legt beperkingen op aan het treingewicht en deze trucks trekken geen 130 ton. Voor transporten met een hoger treingewicht is echter een handgeschakelde versnellingsbak leverbaar. Desalniettemin bieden de voertuigen een hoge mate van bedieningscomfort en zijn ze wendbaar genoeg om op plaatsen te komen die de meeste dure 4×4-wagens niet kunnen bereiken.

De Zetros is weliswaar bestemd voor gebruik in zwaar terrein, maar kan met zijn chauffeursvriendelijke eigenschappen ook op het asfalt uitstekend uit de voeten. Voor de terreinritten op deze testdag is het achterland van Anglesea uitgekozen, ongeveer een uur rijden ten zuidwesten van Melbourne. Voorafgaand aan de laatste paar kilometer over de Great Ocean Road, is eerst over snelwegen en secundaire wegen gereden. Dat bood een goede gelegenheid om vertrouwd te raken met het rijgedrag van de Zetros, met inbegrip van het stuur- en remgedrag, voordat het terrein werd ingetrokken.

Ronduit superieur en heel comfortabel.

Zoals algemeen gebruikelijk, is de snelheid van de Zetros begrensd op 100 km/h, maar vanwege de overbrengingsverhouding en om de mechanica wat te ontzien, heb ik het op de openbare weg bij een maximumsnelheid van 90 km/h gelaten. Bij dit tempo draaide de motor met 2000 t/min; 100 km/h was natuurlijk haalbaar, maar ik vond het niet nodig meer gas te geven. Op de weg demonstreerde de Zetros uitstekende rijeigenschappen, maar door het ontbrekende gewicht bij de 4×4-uitvoering werd ook goed duidelijk hoe hard geveerd de achteras is. De 6×6, voorzien van een laadbak en beladen met 4,0 ton beton, liet aanzienlijk meer veringscomfort zien, waardoor ook het rijgedrag verbeterde.

Ten slotte was het tijd om de terreinmodus in te schakelen en het bos in te gaan. Toen we over de brandcorridor reden, kwamen we op een paar plaatsen uit waar de sporen van kleinere 4×4-modellen abrupt ophielden. Een van deze plaatsen was een steile helling die iemand kennelijk meerdere malen had geprobeerd met zijn 4×4 op te rijden zonder daarin te slagen. In zowel de 4×4- als de 6×6-uitvoering nam de Zetros de helling moeiteloos, waarmee meteen duidelijk was waartoe deze truck in staat is. Hier kon ik echt de ophanging van 6×6 aan het werk zien en de flexibiliteit van het chassis observeren. Vanwege de flexibiliteit van de asgeleiding en het chassis maakten alle zes wielen stevig contact met de grond totdat de achteras het contact verloor toen de truck boven op de helling weer horizontaal kwam te staan.

Hoewel de meeste wegen waarover we hebben gereden, voor de Zetros niet echt een uitdaging vormden, werden op bepaalde stukken wel degelijk de voordelen van verschillende aspecten van de constructie duidelijk. Bodemvrijheid, oprijhoek en draaicirkel bleken in de loop van de dag duidelijk pluspunten te zijn. Van mijn kant was ik verbaasd over de terreinvaardigheid van deze vrachtwagen. En nóg verrassender was wel dat de twee modellen met mij achter het stuur - dus in onbekend terrein en onbekende trucks - deze stukken op ronduit superieure en heel comfortabele wijze aflegden.

Rijden door de Australische bush.

Ongetwijfeld droeg de Allison automatische transmissie enorm aan het bedieningscomfort bij, want het schakelen leverde geen enkele onderbreking in de trekkracht op. Dat betekende een naadloze krachtsontplooiing op hellingen, zelfs als er moest worden geschakeld, zonder vaart te verminderen. Natuurlijk zagen de wagens er na een dag in de bush wel een beetje gehavend uit, maar dat is nu precies waarvoor ze zijn bedoeld, toch?

De Zetros vecht voor een aandeel in een nichemarkt waar kopers niet op het uiterlijk afgaan, maar alleen naar hun eigen wensen en eisen kijken, en niet onterecht, lijkt me. Ik heb ook in een paar concurrenten gereden. Geen daarvan past in een Hercules-vrachtvliegtuig. Maar alle gekheid op een stokje: de meeste andere modellen op de offroad-markt hebben geen motorkap vooruitsteken. Bij frontbesturing maakt het niet zo vreselijk veel uit, maar een motorkap zorgt voor een heel andere rijervaring. De lange motorkap biedt niet alleen bescherming, bijvoorbeeld bij laaghangende takken, maar zorgt ook voor betere rijeigenschappen en minder lawaai, en dat maakt het leven van de chauffeur een stuk aangenamer.

De Zetros biedt zonder twijfel uitmuntende prestaties, wordt met uitgebreide services ondersteund, en kan bij elke dealer van Mercedes-Benz Trucks worden aangeschaft. Of u nu op zoek bent naar een brandweerwagen, een watertanktruck of een offroad-camper, het loont altijd de moeite de Zetros nader te bekijken.

Bron: Mercedes-Benz Special Trucks World