Juan Manuel Espinosa vervoert 30 000 litre fijne olijfolie

Reportage

Fijne smaak.

In Andalusië ligt een van de grootste olijfteeltgebieden ter wereld. De daar geperste olijfolie is een delicatesse – en gaat normaal gesproken per truck naar de afnemers. Wij rijden mee met Juan Manuel Espinosa.

Oplegger en Actros doen wie het meeste glanst – in de levensmiddelenindustrie is alles spic en span.


Spanje in het voorjaar betekent regen, nachtvorst en ochtendnevel. Het kwik komt nauwelijks boven de 5 graden uit, geen spoor te bekennen van mediterrane helderheid. Maar het Andalusische binnenland ligt dan ook heel ver van de Middellandse Zee vandaan.

En brengt bovendien enkele belemmeringen met zich mee. Concreet: de 375 kW in de gepoetste Actros 1851 van Juan Manuel Espinosa (22) wordt flink op de proef gesteld, want de helling is zeer steil. Gelukkig heeft de A4 drie rijstroken, andere voertuigen kunnen hem veilig inhalen. Vlak voor de top van de helling vermindert Predictive Powertrain Control de brandstoftoevoer, want dit systeem weet wat er nu gaat komen: de afdaling. De naald van de snelheidsmeter is snel weer bij 60, 70, 80. Juan Manuel grijpt naar de hendel rechts aan de stuurkolom en laat de retarder nog meer snelheid uit de truck halen – verderop staat een auto met pech, één rijstrook is geblokkeerd.



Hij kijkt even naar de andere weghelft, drukt drie keer kort op de claxon en steekt zijn hand op ter begroeting. “Dat was Alfonso, een vriend van me. Die is ook op pad voor Maria en rijdt nu weer terug naar Mengíbar”, zegt Juan Manuel. Maria Álvarez is de eigenaar van transportbedrijf Sermatran. “Sermatran heeft de rvs opleggers en de vracht, maar geen trekkers. Daar komen wij in beeld”, aldus Juan Manuel. Hij rijdt in de Actros van zijn vader Antonio, die momenteel op zoek is naar een tweede truck voor het kleine familiebedrijf. Juan Manuel krijgt namelijk zijn eigen truck, zodat vader en zoon tegelijk kunnen rijden.

Maar nu is hij eerst op weg naar Italië, een vertrouwde route voor hem. “Hier rijd ik ongeveer één keer in de twee weken. Voordat ik 21 werd en eindelijk alleen mocht rijden, ben ik talloze keren met mijn vader meegereden”, zegt hij. Vlak voor het laagste punt versnelt de Actros weer en bouwt hij een flinke vaart op, zodat hij makkelijk de volgende heuvel opkomt. 30 000 liter verrukkelijke olijfolie, oftewel ongeveer 27 000 kilo, klotst op de helling weer de verkeerde richting in.


30 000 liter olijfolie stroomt de oplegger in. Francesco Fernandes (links) van het depot in Mengíbar helpt bij het aansluiten van de slang.
30 000 liter olijfolie stroomt de oplegger in. Francesco Fernandes (links) van het depot in Mengíbar helpt bij het aansluiten van de slang.
22 is hij pas, maar hij is al jaren thuis in de cabine – Juan Manuel Espinosa.
22 is hij pas, maar hij is al jaren thuis in de cabine – Juan Manuel Espinosa.
Schoon werk in elk opzicht – dankzij een watertank op de oplegger kunnen de handen altijd worden gewassen.
Schoon werk in elk opzicht – dankzij een watertank op de oplegger kunnen de handen altijd worden gewassen.

“De olijfolie is gewoon een geschenk: ze is extreem lekker en bezorgt een heleboel mensen werk, ook ons”, zegt Juan Manuel. Spanje is de grootste producent van olijfolie ter wereld. De grootste teeltgebieden liggen tussen Jaén, Málaga, Córdoba, Granada en Sevilla. Hier staan ongeveer 175 miljoen olijfbomen op een teeltoppervlakte van 2 miljoen hectare. Het centrum van de olijfolieproductie is de regio rond Jaén, waarin ook Mengíbar ligt. De Feniciërs brachten olijfbomen naar Spanje. Hierna perfectioneerden de Romeinen de teelt en de Moren, die ook het Arabische begrip ‘aceituna’ voor olijven achterlieten, bekommerden zich om de fijne smaak. “Voor de kwaliteit is het cruciaal dat de olijven meteen na het plukken worden verwerkt. Ze mogen absoluut niet vanzelf op de grond vallen, dan kan er alleen olie van een mindere kwaliteit ontstaan”, aldus Juan Manuel. De beste olijfolie is ‘extra vergine’, en die is aan boord. De bestemming is een bottelarij in de buurt van Genua.


‘Marina’, de naam van Juan Manuels moeder, staat in zilverkleurige letters op de cabine. Stoelen bekleed met lichtgekleurd leder en zwarte zijkanten, bijpassende vloerbekleding met grote ster erop – dit is absoluut een comfortzone. Boven de mobilofoon waken twee heiligenbeelden over Juan Manuel en zijn vader Antonio, daarnaast hangt een kalender met een maandoverzicht. “Eigenlijk weet ik al sinds mijn twaalfde dat ik chauffeur wil worden. Vanaf toen reed ik zo vaak mogelijk met mijn vader mee”, zegt Juan Manuel.

Minutieus reinigen na elke rit.

Behalve het plannen van de ritten en het leven in de cabine heeft hij zich in deze jaren ook alle andere werkzaamheden eigengemaakt: rangeren, aan- en loskoppelen en het minutieus reinigen van de oplegger na elke rit, wat er ook is vervoerd. Want op de terugweg nemen de Espinosa’s vaak melk, vloeibare chocolade, sinaasappelsapconcentraat of wijn mee.

Een blik door de voorruit op het panorama van de regio Castilië-La Mancha verraadt dat er daarvan een heleboel is in Spanje: in deze regio hebben de olijfbomen plaatsgemaakt voor wijnstokken, niet een paar, maar zover het oog reikt.

De steile bergen zijn hier zacht glooiende heuvels geworden. De Autovía del Sur, die Andalusië zoveel dichter bij Europa heeft gebracht, baant zich in ruime bochten door het landschap. De wielen van de Actros maken 1 200 omwentelingen per minuut en Juan Manuel zit tevreden achter het stuurwiel na de vermoeiende ochtend. Daar komt bij dat het begrip ‘verkeersdichtheid’ van een andere planeet lijkt te komen. De eerstvolgende truck die voor Juan Manuel rijdt, is nog net te zien.


Actros en olijfbomen – Spanje is de grootste producent van olijfolie ter wereld.


In de achteruitkijkspiegel is – langs de donkerblauwe cabine en de zilverachtig glanzende oplegger – in de verte een andere trekker met oplegger te zien, die in dezelfde richting rijdt. Hetzelfde beeld op de andere weghelft, daartussen enkele personenwagens – omstandigheden die eigenlijk voor veel ontspanning zouden moeten zorgen. Maar Juan Manuel is klaarwakker – en maakt dan ineens een snelle uitwijkmanoeuvre voor een hond die met een konijntje in zijn bek de snelweg oversteekt. “Er zijn altijd redenen om alert te blijven”, zegt hij.


Het gerinkel van de telefoon onderbreekt de gedachten, het is Maria: “Hoe gaat het, waar ben je, alles oké?” “Ja, alles goed hier. Ik neem net de afslag bij Tébar, pauzeer even voor een kop koffie.” “Prima. Venga!” En ze hangt alweer op, de bedrijvige transporteur en oma van meerdere kleinkinderen.

Juan Manuel zet de richtingaanwijzer aan en rijdt de Autovía del Este richting Valencia op. De hoge pieptoon van de turbocompressor geeft aan dat de Actros weer vol aan de bak moet – op de weg naar de Middellandse Zee wachten hem nog flinke hellingen en de waarschuwingsborden knipperen: ‘Precaution – Rachas de Viento’, hevige windvlagen beuken plotsklaps tegen de cabine. Gelukkig is het nu eerst tijd voor een pauze.



"De olijfolie is echt een cadeau – erg lekker en wij leven ervan."

– Actros chauffeur Juan Manuel Espinosa


Van de windvlagen is de volgende ochtend niets meer te merken. De Middellandse Zee rechts van de snelweg is loodgrijs en vrijwel roerloos. Dat is maar goed ook, want dat belooft een rustige overtocht: Juan Manuel gaat vanuit Barcelona met de ferry naar Genua.

Hij is gisteravond tot Tarragona gereden, heeft de truck nog een keer volgetankt en toen maar liefst elf uur gepauzeerd. Weer op de weg wordt snel duidelijk dat hij de metropool Barcelona nadert: de ochtendspits heeft niets meer gemeen met de rit op de snelweg van gisteren.



Maar Juan Manuel heeft voldoende tijd ingecalculeerd en wacht uiteindelijk nog ongeveer anderhalf uur voor de terminal, voordat hij stapvoets naar de ferry rijdt. “Je moet hier wel een beetje geduld hebben”, zegt hij tijdens het wachten. Hij pakt een doek en maakt de vloer van de cabine schoon. Maar eigenlijk kán er geen kruimeltje of stofje liggen, zo zuinig gaat Juan Manuel met zijn voertuig om. Maar zo gaat dat nou eenmaal in de levensmiddelenindustrie, waar trekkers en opleggers glimmen – van binnen en van buiten.


Blauwe Actros, blauw schip – dadelijk met de ferry naar Genua.


Fotografie: Sebastian Vollmert
Video: Martin Schneider-Lau

10 reacties