Heavy Rotation: hoe Florian Kirschbaum het bos redt vanuit zijn helikopter

Reportage

Aan de limiet.

Bosbekalking vanuit de lucht: piloot Florian Kirschbaum en zijn team doen heel bijzonder werk.

Hoogvlieger. Florian Kirschbaum bekalkt bossen vanuit zijn helikopter. Arocs en Actros zorgen voor de kalkbevoorading.
Hoogvlieger. Florian Kirschbaum bekalkt bossen vanuit zijn helikopter. Arocs en Actros zorgen voor de kalkbevoorading.
De opstijgende helikopter laat het stof opvliegen – Rigo Knobelsdorf sluit nog even snel de klep van het opbergvak.
De opstijgende helikopter laat het stof opvliegen – Rigo Knobelsdorf sluit nog even snel de klep van het opbergvak.

Hier zou Florian nu moeten zijn. Marc Redlich kijkt op zijn tablet. Volgens de kaart op het display is het nog maar 1 kilometer tot de bestemming. Hij verlaat de provinciale weg vol met kuilen en rijdt een bospad op. Met zijn linkerhand drukt hij op de ruitopener, de zijruit gaat een stukje omlaag. Kan hij Florian al horen? 

En dan gaat alles plotseling heel snel. Een oorverdovend geraas van rotorbladen, een schaduw die over de Arocs glijdt en een stofwolk die  op de truck afkomt. De 37-jarige Marc sluit snel de ruit. “Anders heb ik hier meteen de boel vol stof en kalk”, zegt hij. De helikopter vliegt nu op amper 50 meter afstand van de truck. Twintig meter onder de donkergrijze machine van het type AS 350 hangt een trechter waaruit een lading lichtbruin poeder dwarrelt. Dan zet de helikopter koers richting de laadplaats. Marc is inmiddels gestopt in de buurt ervan.



De piloot zet de gigantische strooier rustig neer, maar blijft zelf in de lucht. Een wiellaadschop vult de bak en de helikopter is alweer onderweg. Een kwestie van seconden. Marc wacht liever nog even totdat het stof is neergedaald. Dan haalt hij zijn voet van het rempedaal en rijdt naar de laadplaats toe. “Dat was Florian”, zegt hij en hij wijst even met een vinger omhoog. De lucht buiten ruikt naar kalk. De mond voelt kurkdroog aan.

Het Hetralog-team, waarvoor Marc en Florian Kirschbaum werken, is in het oosten van het Ertsgebergte verantwoordelijk voor het bekalken van 1 800 hectare bos. Hiertoe wordt 5 400 ton kalk op de boomtoppen gestrooid, waarvandaan het langzaam op de grond valt. Florian is hiervoor wekenlang onderweg met zijn helikopter. Hij laat dagelijks gemiddeld 300 ton kalk vallen.

Het Hetralog-team, waarvoor Marc en Florian Kirschbaum werken, is in het oosten van het Ertsgebergte verantwoordelijk voor het bekalken van 1 800 hectare bos. Hiertoe wordt 5 400 ton kalk op de boomtoppen gestrooid, waarvandaan het langzaam op de grond valt. Florian is hiervoor wekenlang onderweg met zijn helikopter. Hij laat dagelijks gemiddeld 300 ton kalk vallen.


„In het bos hebben we elke kW vermogen en het volledige koppel nodig.”

Marc Redlich, chauffeur



Logistiek voor een gezond bos.

Klaus-Peter Wilhelms is een van de directeuren van Frachtente uit Dortmund, het transportbedrijf dat de transportdivisie van de bedrijfsgroep vormt. “Wij leveren een compleet logistiek pakket aan onze opdrachtgevers: Om het bos vanuit de lucht te bekalken, richten wij laadplaatsen in die zowel voor de trucks als voor de helikopter goed te bereiken zijn. De helikopter heeft bovendien een tankplaats in de directe omgeving nodig. Daarvoor zijn we nog eens speciaal met twee tankwagens ter plaatse. En met de trucks van Mercedes-Benz brengen we de kalk naar de laadplaatsen in het bos”, aldus Klaus-Peter.

Een van deze trucks, een Arocs 1851 met Hydraulic Auxiliary Drive, wordt vandaag door Marc bestuurd. “Het is heel eenvoudig: vlieguren zijn hier duur. Hoe dieper we het bos in rijden, des te korter worden de vliegafstanden. En des te efficiënter werken we”, zegt Marc.


Voor verse kalk pendelen Marc en zijn collega Rigo Knobelsdorf met een Arocs en Actros tussen het bos en een mijn die op twee uur rijden ligt. Marc vervoert 26 ton kalk per rit. “We maken heel wat kilometers op de snelweg. Maar we rijden ook elke dag in het bos. Als de laadplaatsen op slechte wegen liggen, hebben we het volledige motorvermogen en koppel nodig. Dan laat de Hydraulic Auxiliary Drive zien wat hij in zijn mars heeft”, zegt de in Dortmund geboren Marc.

Florian trekt het vulpistool uit de tankopening van de helikopter en brengt het terug naar de tankwagen. Hij moet om de 50 minuten naar de tankplaats vliegen, die Hetralog aan de rand van het bos als tankstation heeft ingericht. Het maximale startgewicht van de helikopter bedraagt 2 800 kg. Alleen de strooier met kalk weegt al 1 200 kg en daar komt nog eens 200 kg kerosine en 90 kg van de piloot en klein materieel bij. Het leeggewicht van de helikopter bedraagt 1 250 kg. Dit betekent dat Florian aan de limiet zit. Hier telt elke kilogram. De cockpit is op het hoogstnodige na leeg. Een stoel voor een copiloot of passagier? Dacht het niet! “De machine presteert continu op de toppen van zijn kunnen, anders zou het project niet rendabel zijn”, zegt hij en hij doet de tankwagen naast de helikopter op slot.

Florian wil weer de lucht in. Maar eerst staat de buiteninspectie op het programma, de vertrekcontrole door de helikopterpiloot. “Daarvoor moet ik de tijd nemen”, zegt hij en hij inspecteert de helikopter geconcentreerd. Hij zoekt centimeter voor centimeter naar verdachte oliesporen en controleert bij de lagers of de speling klopt. Daarna checkt hij de displays in de cockpit: zijn de oliedruk en olietemperatuur in orde? Brandt er een waarschuwingslampje? Alles oké, hij kan vertrekken. De door de rotorbladen veroorzaakte storm doet de bomen heen en weer zwiepen.


Veel bos en nog meer snelweg: Marc rijdt jaarlijks gemiddeld 140 000 kilometer.


Elke seconde wordt benut.

Florian vliegt om de paar minuten naar de laadplaats om de bak te laten vullen. Zodra de strooier op de grond staat, wordt deze door de wiellaadschop opnieuw met verpulverd kalk gevuld. Het team laat nauwelijks een seconde onbenut. Op de kaart met de GPS-coördinaten op de tablet in de cockpit wordt de volgende dropzone voor de piloot weergegeven. “Bovendien zie ik vanuit welke laadplaats ik mijn bestemming het snelst bereik”, zegt Florian. Elk moment kost nu eenmaal geld. Tijdens het bekalken van het bos verbruikt de helikopter ongeveer 180 liter kerosine per uur.

In de AS 350 wacht Florian totdat het rotortoerental boven 390 toeren per minuut ligt. Dan trekt hij aan de pitch, die de instelhoek van de rotorbladen verandert. De 632 kW motor begint te loeien. De helikopter stijgt net zolang op totdat de bak zich boven de boomtoppen bevindt. Voorzichtigheid is geboden: de rotor heeft een diameter van bijna 11 meter en links en rechts staan bomen. Spiegels voor op de cockpit bieden zicht op de ruimte onder de helikopter.

De afstand tussen de bak en de boomtoppen bedraagt vaak maar enkele meters. “Ik mag nooit vergeten dat ik de strooier bij me heb”, aldus Florian. “Als die blijft hangen, wordt het gevaarlijk.” In een noodgeval zou hij de strooier vanuit de cockpit kunnen laten vallen. “Maar dat heb ik gelukkig nog nooit hoeven doen”, zegt Florian en hij grijnst. Zijn leven zou op het spel staan.


Een goede organisatie is cruciaal, zowel op het werk als thuis.

Florian is al op de terugweg naar de laadplaats. De ploegendienst mag niet langer dan tien uur duren. 8,5 uur daarvan vliegt hij. “Als de helikopter vanwege flinke rukwinden, extreem slecht weer of reparaties niet kan opstijgen, kunnen we daar niets aan veranderen”, zegt Klaus-Peter. “Daarom kijkt het team des te nauwkeuriger naar alles wat we wél kunnen beïnvloeden.” Een vlekkeloze samenwerking en exact getimede processen zijn niet alleen belangrijk voor de veiligheid, maar ook voor het uitvoeren van de order. 

Bernd Hell, die de wiellaadschop bestuurt, Florian en Klaus-Peter hebben via een mobilofoon contact met elkaar. De piloot moet weten op welke laadplaatsen er nog kalk ligt en geeft door waar hij welke kalk nodig heeft. Lange omwegen of wachttijden komen gewoon niet voor. 

Doordeweeks is het team van Hetralog weg van huis. “Maar mijn gezin is daaraan gewend”, zegt Marc. Morgen gaat hij weer naar zijn vrouw, dochter en zoon in het Ruhrgebied. Ook Florian ziet zijn vrouw en twee zoons alleen in de weekenden thuis in Düsseldorf. “We zijn goed georganiseerd. Anders zou dat voor ons allemaal lastig zijn”, zegt hij. Marc: “We vervelen ons hier niet, ook ’s avonds niet. Dan bespreken we de plannen voor de volgende dag en kletsen we over van alles en nog wat.” Bosbekalking is gewoon teamwork. Het team rond Florian en Marc is tot aan de winter bezig in de bossen. Ze moeten voor aanvang van de winter klaar zijn, zodat de kalk nog voor de volgende groeiperiode zijn werk kan doen.


"Er wordt bij ons werk altijd veel van de helikopter gevraagd."

Florian Kirschbaum, piloot



Fotografie: Bernhard Huber
Video: Martin Schneider-Lau

4 reacties