Op pad door het Zwarte Woud: de Arocs 2658 van Rudolf Maier in het langhouttransport

Bedrijfsleven en logistiek

Heer en meester van het bos.

Twee innovatieve voertuigen in één combinatie: Rudolf Maier uit het Zwarte Woud bestuurt de eerste nieuwe Arocs die voor het transport van langhout is opgebouwd met de achterwagen ratioplus van Doll.


Geroutineerd pakt Rudolf Maier met de grijper van de kraan de achterwagen die achter op zijn Arocs staat. Voorzichtig zet hij de tweeassige wagen neer op de grond achter de truck. Dan grijpt hij een van de zware stammen die aan de rand van het bospad liggen. Hij tilt het enorme stuk hout op en brengt het met behulp van de uitstekende tanden aan de kraanarm, ook wel kam genoemd, in de goede stand. Nu kan hij de stam gebruiken om de achterwagen naar achteren in de juiste positie te manoeuvreren. Het laden van de rest van de stammen kan beginnen.



Maier is de baas van een drie man sterk houttransportbedrijf uit Lierbach in het midden van het Zwarte Woud. De ondernemer, die zelf ook rijdt, is een virtuoos met zijn kraan. Verbazingwekkend snel en tot op de centimeter nauwkeurig wendt en keert hij de tot wel twee ton zware stammen, om ze precies passend tussen de motorwagen en de achterwagen te plaatsen. Als alle stammen zijn geladen, vormen ze samen een stabiele eenheid die veilig naar de zagerij kan worden vervoerd.

“Je moet gevoel krijgen voor het hout, precies inschatten waar je de stam moet pakken, hoe zwaar hij is en of de kraan hem vrij kan tillen of dat de boom in twee keer moet worden geladen”, vertelt de 51-jarige. “Bij sommige stammen loopt zelfs de kraan tegen zijn grenzen aan.”


Efficiënt gecombineerd: met de Loglift-kraan laadt Maier de op de trekker meegenomen achterwagen van Doll af, daarna tilt hij de tot wel twee ton zware en 20 meter lange sparrenstammen aan boord.
Efficiënt gecombineerd: met de Loglift-kraan laadt Maier de op de trekker meegenomen achterwagen van Doll af, daarna tilt hij de tot wel twee ton zware en 20 meter lange sparrenstammen aan boord.
Efficiënt gecombineerd: met de Loglift-kraan laadt Maier de op de trekker meegenomen achterwagen van Doll af, daarna tilt hij de tot wel twee ton zware en 20 meter lange sparrenstammen aan boord.
Efficiënt gecombineerd: met de Loglift-kraan laadt Maier de op de trekker meegenomen achterwagen van Doll af, daarna tilt hij de tot wel twee ton zware en 20 meter lange sparrenstammen aan boord.

De spoorvolgende besturing van Doll.

Ook als hij de combinatie door het dichte bos stuurt, is elke manoeuvre van de bedrijfsleider raak. Het is een indrukwekkend gezicht om de zware vrachtwagen vol stammen over nauwelijks verharde wegen bergafwaarts te zien rollen: de gele zwaailichten voor- en achterop knipperen synchroon. Op de centimeter nauwkeurig draait Maier de 40 ton door elke haarspeldbocht. De achterwagen, die alleen door de stammen en dunne voedingskabels met de Arocs verbonden is, blijft daarbij steeds precies in het spoor van de motorwagen, alsof hij door een onzichtbare hand wordt bestuurd.

Carrosseriebouwer Doll heeft de meesturende achterwagen van het type ratioplus ontwikkeld in samenwerking met de Technische Universität Karlsruhe. Rudolf Maier heeft al in de ontstaansfase meegewerkt als praktijktester. “Het automatisch meesturen in het spoor van de trekker is juist in het bos enorm nuttig”, vertelt Maier. Desondanks wordt alles wat er rondom de achterwagen gebeurt, ook nog eens met camera's bewaakt – veiligheid voorop. En mocht een hoek toch eens te krap zijn, dan kan de chauffeur de assen van de ratioplus tijdens het rijden op afstand zo verstellen dat hij de trekker alsnog de bocht om krijgt.


Enorme verbetering: in de spoorvolg-modus loopt de ratioplus automatisch exact in het spoor van de motorwagen; is de bocht te krap, dan kan de chauffeur vanuit de cabine de as van de achterwagen op afstand gericht verstellen.
Enorme verbetering: in de spoorvolg-modus loopt de ratioplus automatisch exact in het spoor van de motorwagen; is de bocht te krap, dan kan de chauffeur vanuit de cabine de as van de achterwagen op afstand gericht verstellen.
Met expertise van de TU Karlsruhe: de ratioplus van Doll registreert de stuurbewegingen van de motorwagen elektronisch en geeft ze automatisch door aan de besturing van de achterwagen – zo blijven motor- en achterwagen in hetzelfde spoor.
Met expertise van de TU Karlsruhe: de ratioplus van Doll registreert de stuurbewegingen van de motorwagen elektronisch en geeft ze automatisch door aan de besturing van de achterwagen – zo blijven motor- en achterwagen in hetzelfde spoor.

Niet alleen de slimme achterwagen van Doll is iets bijzonders, maar ook de motorwagen: de nieuwe vrachtwagen voor langhout van Rudolf Maier is namelijk de eerste in zijn soort die is opgebouwd op de nieuwe Arocs. Het voertuig is uitgerust met de nieuwe Multimedia Cockpit, de geoptimaliseerde snelheids- en transmissieregeling Predictive Powertrain Control en de nieuwe MirrorCam.

De digitale achteruitkijkspiegel bevalt Maier bijzonder goed: “Vuil en water doen het systeem niets. Dat is een voordeel vergeleken met een achteruitkijkspiegel van glas. Bovendien worden de grote spiegels in het bos vaak door takken en twijgen tegen het voertuig gedrukt. Dat gebeurt met de kleine camera-armen van de MirrorCam niet.

Wat me ook bevalt, is dat de blik door de zijruiten vrij is, omdat de camera's boven op het dak zijn aangebracht en er geen spiegels zijn die het zicht blokkeren. Dat helpt mij enorm bij het manoeuvreren en in krappe bochten.”


Maier heeft gekozen voor een luchtgeveerde Arocs 2658 6×4, wielbasis 3,90 meter. Het voertuig wordt aangedreven door de top-motor OM 473 met een volume van 15,6 liter, een vermogen van maar liefst 425 kW en een maximaal koppel van 2.800 Newtonmeter. Die zorgen ervoor dat de trekker zelfs voor de steilste hellingen in het Zwarte Woud zijn hand niet omdraait.


Veilig bergafwaarts: vol beladen en knipperend vanwege de extra lengte brengt een van de twee Arocs-trucks van Rudolf Maier Langholztransporte e. K. uit Lierbach zijn lading naar de klant.
Veilig bergafwaarts: vol beladen en knipperend vanwege de extra lengte brengt een van de twee Arocs-trucks van Rudolf Maier Langholztransporte e. K. uit Lierbach zijn lading naar de klant.

Beste voertuig voor bos en weg.

Maier koopt al sinds 1989 vrachtwagens van Mercedes-Benz. Het huidige voertuig is al zijn twaalfde truck met ster. Aangezien de constructie van de actuele, uiterst robuuste en zuinige zescilinderlijnmotor hoger is dan de eerdere V-motoren, heeft Maier bij ombouwer Bickel een dakuitsparing laten maken.

Zo kan hij zijn Loglift-kraan, type 251 met verstelpomp, op de cabine laten rusten als het voertuig beladen is en blijft de hoogte toch nog onder de 3,95 meter.

“Er zijn ook wel kranen die achter de cabine ingeklapt kunnen worden”, vertelt Maier. “Dan heb je geen uitsparing nodig. Maar die modellen zijn zwaarder en hebben meer inbouwruimte nodig. Dan zou ik minder laadvermogen hebben en een langere wielbasis moeten kiezen, wat ten koste gaat van de wendbaarheid.”


Tevredenheid bij klant en dienstverlener: ondernemer Rudolf Maier (l), die zelf ook rijdt, met Thomas Müller, hoofd van zagerij Müller in Ramsbach, waar stammen bijvoorbeeld gebruikt worden om dakbalken te maken.


De transportondernemer wil gewoon het beste voertuig voor in het bos en op de weg. “Ik zit al heel lang in het vak en heb geen zin in compromissen die ten koste gaan van efficiëntie en veiligheid.” Zijn klanten, voornamelijk zagerijen, bosbouwbedrijven en houthandelaars, waarderen deze instelling. Want ze weten: Maier transporteert langhout altijd volgens afspraak.

Vroeger werden deze stammen “Holländertannen” genoemd, omdat ze met reusachtige vlotten van de zijrivieren van de Rijn in het Zwarte Woud naar Amsterdam getransporteerd werden, waar ze voor de scheepsbouw werden gebruikt. Tegenwoordig wordt langhout meestal als bouwmateriaal gebruikt, bijvoorbeeld voor dakconstructies. “De dakspanten zijn meestal langer dan tien meter en moeten uit één stuk gemaakt worden”, aldus Rudolf Maier, wiens grootvader al hout vervoerde. “De stammen die ik vervoer zijn tot wel 20 meter lang. Zo kan de zager uit de grote stam het beste stuk voor zijn balken kiezen.” Terwijl hij dit vertelt, lost hij zijn stammen bij zagerij Müller in het dal van de Rench aan de voet van het Zwarte Woud – veilig en snel, een echte kraanvirtuoos.


Veilig, wendbaar en draagkrachtig: dankzij MirrorCam perfect 360°-zicht.


Foto's: Henrik Morlock
Video: Martin Schneider-Lau

21 reacties