Melktransport: de Antos 2540 L van zuivelbedrijf Berchtesgadener Land

Efficiëntie en logistiek

Bergbeklimmer.

Voor zuivelbedrijf Berchtesgadener Land haalt Martin Kamhuber met de Antos 2540 L melk op bij afgelegen boerderijen in de bergen – ook bij ijzel en sneeuw.


De maan staat sereen aan de ochtendhemel. Het duister glijdt als een mantel van de bergtoppen in de Duitse regio Berchtesgadener Land. De bergkammen komen als eerste uit de schemer tevoorschijn, vervolgens de bomen die zich als donkere plekken op de met sneeuw bedekte hellingen aftekenen. Het is half zeven in de ochtend en het kwik geeft zeven graden onder nul aan. De adem van de herkauwende koeien verandert direct in damp. Er breken twee lichtbundels door het donkere woud. Ze volgen de smalle besneeuwde slingerweg over de helling naar de boerderij van Heidi Sulzauer.

De witte Antos 2540 L heeft de boerderij bereikt. Chauffeur Martin springt uit de cabine: "Leuk u weer te zien!", zegt hij in het plaatselijke dialect. Na een kort praatje met de boerin pakt Martin de slang van de truck en steekt de zuigkop in de rvs-tank waarin zich de nog warme melk van vanochtend bevindt. Ongeveer 700 liter melk per minuut zuigt de krachtige pomp in een van de drie tanks van de Antos die met een tanksysteem van Jansky Optimate en een melkscheidingssysteem van Trema is uitgerust.


Voor dag en dauw verzamelen. Om vijf uur 's ochtends staan de eerste boeren al met hun volle melkkannen op het verzamelpunt te wachten.
Voor dag en dauw verzamelen. Om vijf uur 's ochtends staan de eerste boeren al met hun volle melkkannen op het verzamelpunt te wachten.
De kwaliteit van de alpenmelk maakt al het werk meer dan waard.
De kwaliteit van de alpenmelk maakt al het werk meer dan waard.
Sneeuwkettingen altijd binnen handbereik. Op dagen met hevige sneeuwval moet Martin Kamhuber meer dan eens de sneeuwkettingen om de banden leggen.
Sneeuwkettingen altijd binnen handbereik. Op dagen met hevige sneeuwval moet Martin Kamhuber meer dan eens de sneeuwkettingen om de banden leggen.

"In de twee grote tanks van 6500 en 7000 liter wordt de premium 'boerenmelk uit de bergen' verzameld, in de kleine tank van 3000 liter de biologische melk", legt Martin uit. Het scheidingssysteem bepaalt automatisch welke melk in welke tank wordt gepompt. Het enige wat Martin hoeft te doen, is de identificatiechip op de melktank of melkkan scannen. Het systeem neemt tijdens het pompen bovendien een monster van de melk, zodat later de kwaliteit van de melk van elke afzonderlijke boerderij in het laboratorium kan worden vastgesteld.

De melk is in een mum van tijd overgepompt. Martin neemt afscheid en springt weer in zijn Antos. Zijn planning voor de dag is behoorlijk strak. Hij moet voor zuivelbedrijf Berchtesgadener Land in minder dan zes uur bij 105 boerderijen melk ophalen en daarvoor 120 uitdagende kilometers door een adembenemend alpenlandschap afleggen. Alsof dat nog niet genoeg is, moet hij 's ochtends ook nog hevige sneeuwval trotseren. Sommige boeren komen met hun volle melkkannen naar verzamelpunten langs de weg, maar bij veel kleine boerderijen moet Martin nog zelf langsgaan.


"Het melktransport in de Alpen met de hoge gewichten, de heen en weer schuddende melk en de krappe bochten op steile hellingen – dat is waarschijnlijk de zwaarste belasting voor trucks die er is", zegt Martin. "De dag begint om vijf uur 's ochtends. De boeren hebben een rooster waarop ze op de minuut precies kunnen zien wanneer ik bij welk verzamelpunt ben. Veel boeren hebben nog een tweede beroep en moeten op tijd op hun werk zijn", zegt de 34-jarige.



Een strakke planning – ongeacht het weer.

Intussen is de Antos aan de pittige beklimming richting de bedevaartskerk van Maria Gern begonnen. Op de radio hoort Martin dat het leger vanwege de sterke sneeuwval een extra oefening heeft ingelast. De chauffeur reageert gelaten: hij heeft geen extra oefening nodig. "Wij zijn elke dag onderweg – ongeacht het weer. De koeien moeten toch elke dag worden gemolken. Met de juiste truck en banden en eventueel sneeuwkettingen hoeft dat ook helemaal geen probleem te zijn", zegt Martin.

Om eenvoudiger te kunnen manoeuvreren en voor meer veiligheid tijdens het uitstappen, zit bij deze Antos het stuur aan de rechterzijde en bevindt de uitlaat zich aan de linkerzijde. Op de vraag waarom het zuivelbedrijf zoveel moeite doet voor soms maar 20 liter melk per boerderij, antwoordt Martin: "De melk van de boeren in de bergen heeft een unieke kwaliteit. En voor kleine boeren, loont het gewoon niet om met kleine hoeveelheden melk naar het dal te rijden. Daarom komen wij naar hun toe".


Kleine veestapels. Vaak houden de boeren maar tien tot vijftien melkkoeien.


Trucks als visitekaartjes van het zuivelbedrijf.

Het is 11.22 uur. Martin heeft zijn rondje weer gemaakt. Op het terrein van het zuivelbedrijf aan de A8 in de Duitse plaats Piding geeft hij de melkmonsters af bij het laboratorium. Vervolgens wordt de melk uit de tanks van de truck gepompt en verder verwerkt. We maken even een praatje met Bernhard Pointner, de 40-jarige directeur van de 90 jaar geleden opgerichte Milchwerke Berchtesgadener Land Chiemgau eG/Molkerei Berchtesgadener Land.


"Ook de moderne, zuinige trucks maken deel uit van de op duurzaamheid gerichte bedrijfsfilosofie."

Bernhard Pointner, directeur van zuivelgenootschap Berchtesgadener Land in Piding


Kwaliteit heeft zijn prijs. Om de melk van de boerderijen in de bergen naar de zuivelfabriek te vervoeren, moet Martin Kamhuber met zijn Antos heel wat uitdagingen overwinnen.
Kwaliteit heeft zijn prijs. Om de melk van de boerderijen in de bergen naar de zuivelfabriek te vervoeren, moet Martin Kamhuber met zijn Antos heel wat uitdagingen overwinnen.
Alleen al in 2016 zette het zuivelbedrijf Berchtesgadener Land 200 miljoen zuivelproducten af, waaronder 'boerenmelk uit de bergen' en biologische melk.
Alleen al in 2016 zette het zuivelbedrijf Berchtesgadener Land 200 miljoen zuivelproducten af, waaronder 'boerenmelk uit de bergen' en biologische melk.

Berchtesgadener Land neemt melk af bij 1800 boeren in het gebied tussen de bergen Zugspitze en Watzmann en heeft meer dan 400 mensen in dienst. Het zuivelbedrijf staat met name in Zuid-Duitsland bekend om zijn biologische alpenmelk en premium 'boerenmelk uit de bergen'. In 2016 zette het bedrijf meer dan 200 miljoen zuivelproducten af en behaalde daarmee een omzet van ongeveer 205 miljoen euro. Duurzaamheid vormt voor het bedrijf een lucratieve niche: "Onze klanten zijn bereid meer voor melk te betalen als ze weten dat ze daarvoor meer krijgen dan alleen maar melk", aldus Bernhard.

Dankzij de hogere verkoopprijzen kan Berchtesgadener Land een van de hoogste melkprijzen in Europa aan de boeren betalen. Dit stelt kleine boeren in staat hun boerderij te behouden, de alpenweiden te onderhouden, het gebruik van antibiotica tot een minimum te beperken en af te zien van groene gentechnologie.

Ook het wagenpark maakt deel uit van de op duurzaamheid gerichte bedrijfsvoering van Berchtesgadener Land: "In de zuivelsector is betrouwbaarheid het belangrijkst. Daarom hebben we voor ons wagenpark gekozen voor de moderne, betrouwbare en zuinige trucks van Mercedes-Benz", zegt Bernhard. "Bovendien zijn de trucks ook rijdende reclameborden – we kunnen ons als klein zuivelbedrijf geen televisiespotjes veroorloven. De trucks moeten er representatief uitzien en worden daarom na elke rit grondig gewassen. Klanten baseren hun mening over een product namelijk ook op de trucks die ze zien rijden."



Foto's: Bernhard Huber
Video: Nikolas Spirk
Bewerking: Alexander Tempel

4 reacties