Praca zmianowa – jaki ma wpływ na zdrowie?

Niestety, musimy przyznać, że praca zmianowa prowadzi do nieuchronnych konsekwencji dla naszego rytmu biologicznego i zdrowia. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby nie podejmować pracy nocnej po 45 roku życia, właśnie ze względu na duży wpływ na nasze organizmy. Oczywiście – to zalecenie ogólne, które w dużej mierze zależy od specyficznych możliwości i ogólnego stanu zdrowia każdego z nas. Jednak fakt, że człowiek posiada swój własny zegar biologiczny zgodny z rytmem dobowym jest nie do zaprzeczenia.

Zaburzenie rytmu dnia, a praca organizmu.

Właśnie zaburzenie tego rytmu jest samo w sobie szkodliwym skutkiem, ponieważ wymusza pracę umysłu wtedy, gdy powinien wypoczywać. A zatem, śpiąc w ciągu dnia nie wykorzystujemy pełnego potencjału naszego mózgu. Oprócz niego jednak także pozostałe organy wewnętrzne pracują w zaburzonym rytmie, w szczególności układ trawienny. To on jest bardzo narażony na schorzenia spowodowane pracą zmianową. Występują one aż 2-3 razy częściej, niż u reszty pracowników. W czasie przyjmowania posiłków w nocy, pH w żołądku spada ponad przeciętną normę, a my jesteśmy bardziej odporni na działanie insuliny. Procesy trawienia zachodzą o wiele wolniej. Dlatego możecie doświadczać zgagi, niestrawności, czy bóli żołądka częściej, niż przy normalnym trybie pracy.

Obciążenie układu krążenia.

Poza trawieniem inaczej funkcjonuje także układ krążenia. Zamieszanie w rytmie dobowym powoduje spadek melatoniny, która działa także przeciwzapalnie. Spadek ten powoduje, że mamy tendencję do szybszego rozwoju np. miażdżycy i choroby wieńcowej. Ma to tym większe znaczenie, im dłużej pracujemy w zmiennym systemie pracy. Wśród grupy pracowników zmianowych istnieje większe ryzyko nadciśnienia i udarów. 

Problemy ze snem.

Tym, co jednak najłatwiej zaobserwować, są zaburzenia snu. Częściej doświadczamy bezsenności w ciągu nocy, oraz – co zrozumiałe – zdecydowanie zwiększonej senności w ciągu dnia, gdy powinniśmy być aktywni. To zaburzenie jest osobną jednostką chorobową – nazywamy ją SWSD (od angielskiej nazwy: Shift Work Sleep Disorder). W naszej pracy to szczególnie ważne, ponieważ powoduje spadek koncentracji i większe ryzyko wypadków.

Co z życiem prywatnym?

Nie bez negatywnego wpływu pozostaje także socjologiczno-psychologiczna sfera naszego życia. Trudniej w sytuacji pracy zmianowej prowadzić życie towarzyskie i rodzinne. Praca zmianowa może powodować w związku z tym zaburzenia depresyjne, a także stany lękowe. Osoby doświadczające trudności w życiu rodzinnym mogą także okazać się bardziej podatni na uzależnienia.

Mimo wszystko, zdajemy sobie sprawę, że zmianowy tryb pracy jest niezbędny i przydatny. W związku z tym możemy tylko poradzić, byście nie zaniedbywali swojego zdrowia i zawsze dbali o siebie. Pamiętajcie o regularnych badaniach, zdrowym odżywaniu i aktywności fizycznej – skutki pracy zmianowej będą wtedy dużo mniej odczuwalne!

Źródło: wple.net; archiwum.ciop.pl