Gwiazdy betlejemskie z Ugandy: jak właściwie te lubiane rośliny trafiają do Europy?

Reportaż

Gwiazdy Ugandy.

Uprawa gwiazd betlejemskich co roku zaczyna się w Afryce. Stamtąd sadzonki są transportowane drogą lotniczą do Europy. Do ich przewożenia na lotnisko i wysyłki do klientów używa się ciężarówek Mercedes-Benz.

Adwent tuż tuż. Gwiazdy betlejemskie, które zdobią wiele domów, przebyły wcześniej długą drogę.


Szybka jazda po szosach wokół Jeziora Wiktorii jest niemożliwa. Co pół kilometra mieszkańcy i miejscowi rzemieślnicy wybudowali w poprzek szlaku niskie ściany przy krawędzi jezdni. Wysuszone przez słońce stają się twardą barierą dla jadących. Kto nie wyhamuje i spróbuje je pokonać w tempie szybszym niż spacerowe, ryzykuje kosztowną awarię osi.

„Te przeszkody mają dwie zalety”, wyjaśnia Peter Muwanga. „Po pierwsze nikt nie jedzie szybko i nie wzbija pyłu, który pokryłby przechodniów.Po drugie, handlarze mają okazję, by oferować kierowcom swoje towary i podtykać im je pod okna. Nawet jeśli policja usunie przeszkody, następnego dnia ludzie odbudują je. Tak to wygląda u nas w Ugandzie.”

Muwanga prawie codziennie przejeżdża swoim Axorem 1823 z zabudową chłodniczą Carrier odcinek między Wagagai i lotniskiem Entebbe. Tylko niewielka część trasy wiedzie po asfaltowanych drogach. Pomimo umiarkowanej prędkości kierowca i jego ładunek poddawani są za każdym razem silnym wstrząsom. Muwanga przyzwyczaił się do tego. Jego dobrze opakowany towar także nie cierpi wskutek wstrząsów.


Peter Muwanga przewozi sadzonki gwiazd betlejemskich z farmy Wagagai w Ugandzie.


„Poinsecje – tak brzmi inna nazwa gwiazdy betlejemskiej – są uprawiane przez firmę Selecta One w Ugandzie w okresie od maja do sierpnia w cieplarniach o łącznej powierzchni około 20 hektarów.”


Znacznie ważniejsze jest utrzymywanie ładunku w niskiej temperaturze i jego punktualne dostarczenie. To dlatego, że na pokładzie ciężarówki znajdują się zapakowane w specjalne kartony sadzonki gwiazd betlejemskich. Z tych sadzonek zakłady ogrodnicze w Europie na czas wyhodują popularne rośliny, by zdążyć na Adwent. „Jeszcze nie zdarzyło się, by mój ładunek nie dotarł na czas na lotnisko”, opowiada z dumą Muwanga. „To dlatego, że na naszym Axorze można polegać w 100 procentach nawet na tutejszych kiepskich drogach!”

Peter Muwanga pracuje na farmie Wagagai, oddalonej o około godzinę jazdy od stolicy Ugandy, Kampali. Selecta One, przedsiębiorstwo ogrodnicze z Niemiec, wynajęło sporą część farmy, aby sadzić tu między innymi gwiazdy betlejemskie, których jasnoczerwone, a w przypadku wielu odmian także białe lub beżowe liście są w świecie zachodnim częścią świąt Bożego Narodzenia, podobnie jak wieniec adwentowy czy choinka.


Bardzo delikatne. Sadzonki gwiazdy betlejemskiej z wyglądu przypominają bardziej listek mięty niż sporą roślinę doniczkową, która z nich wyrasta. Podczas transportu należy koniecznie zachować ciągłość łańcucha chłodniczego.
Bardzo delikatne. Sadzonki gwiazdy betlejemskiej z wyglądu przypominają bardziej listek mięty niż sporą roślinę doniczkową, która z nich wyrasta. Podczas transportu należy koniecznie zachować ciągłość łańcucha chłodniczego.
Zręczne dłonie. Pracownica na farmie Wagagai pielęgnuje rośliny mateczne gwiazdy betlejemskiej. Zostaną z nich pobrane sadzonki, z których gospodarstwa ogrodnicze w Europie uzyskają okazałe, piękne rośliny.
Zręczne dłonie. Pracownica na farmie Wagagai pielęgnuje rośliny mateczne gwiazdy betlejemskiej. Zostaną z nich pobrane sadzonki, z których gospodarstwa ogrodnicze w Europie uzyskają okazałe, piękne rośliny.
Smykałka do roślin. Wilson Keter jest kierownikiem produkcji w filii firmy Selecta One w Ugandzie. Wraz z prawie tysiącem pracowników w miesiącach letnich zajmuje się uprawą sadzonek gwiazd betlejemskich. Jego motto brzmi: „Kwiaty to język, który wszyscy rozumiemy. Przynoszą samą radość.” Keter uchodzi za ogrodnika obdarzonego szczególnym talentem do uprawy roślin.
Smykałka do roślin. Wilson Keter jest kierownikiem produkcji w filii firmy Selecta One w Ugandzie. Wraz z prawie tysiącem pracowników w miesiącach letnich zajmuje się uprawą sadzonek gwiazd betlejemskich. Jego motto brzmi: „Kwiaty to język, który wszyscy rozumiemy. Przynoszą samą radość.” Keter uchodzi za ogrodnika obdarzonego szczególnym talentem do uprawy roślin.
Ekologiczne Boże Narodzenie. Przy zakładaniu uprawy ogromną rolę odgrywają względy ekologiczne. Farma Wagagai spełnia najsurowsze wymogi europejskiego prawa. Poza tym panuje tu optymalny klimat, dzięki czemu pomimo używania transportu lotniczego bilans ekologiczny jest lepszy niż w zimnej Europie.
Ekologiczne Boże Narodzenie. Przy zakładaniu uprawy ogromną rolę odgrywają względy ekologiczne. Farma Wagagai spełnia najsurowsze wymogi europejskiego prawa. Poza tym panuje tu optymalny klimat, dzięki czemu pomimo używania transportu lotniczego bilans ekologiczny jest lepszy niż w zimnej Europie.
Solidny i niezawodny. Kierowca Peter Muwanga, tu podczas przerwy na brzegu Jeziora Wiktorii, może polegać na swoim Axorze 1823 z chłodnią samochodową Carrier. Jego pracodawca, farma Wagagai, docenia jego kwalifikacje jako kierowcy.
Solidny i niezawodny. Kierowca Peter Muwanga, tu podczas przerwy na brzegu Jeziora Wiktorii, może polegać na swoim Axorze 1823 z chłodnią samochodową Carrier. Jego pracodawca, farma Wagagai, docenia jego kwalifikacje jako kierowcy.
Wymagające warunki drogowe. Niemal codziennie ciężarówka Axor z chłodnią, należąca do farmy Wagagai, dostarcza sadzonki na lotnisko Entebbe. Znaczna część trasy biegnie po nierównych, zapylonych, piaszczystych szlakach, które podczas deszczu zmieniają się w niebezpieczne zjeżdżalnie.
Wymagające warunki drogowe. Niemal codziennie ciężarówka Axor z chłodnią, należąca do farmy Wagagai, dostarcza sadzonki na lotnisko Entebbe. Znaczna część trasy biegnie po nierównych, zapylonych, piaszczystych szlakach, które podczas deszczu zmieniają się w niebezpieczne zjeżdżalnie.
Fachowa wiedza mistrzów holenderskich. Marko Steentjes jest Dyrektorem Generalnym ugandyjskiej filii Selecta One. Wcześniej sam prowadził gospodarstwo ogrodnicze w Holandii i na własnej skórze doświadczył zmian strukturalnych w branży. Od 14 lat mieszka w Afryce, gdzie kierował plantacjami kwiatów najpierw w Kenii, a następnie w Ugandzie.
Fachowa wiedza mistrzów holenderskich. Marko Steentjes jest Dyrektorem Generalnym ugandyjskiej filii Selecta One. Wcześniej sam prowadził gospodarstwo ogrodnicze w Holandii i na własnej skórze doświadczył zmian strukturalnych w branży. Od 14 lat mieszka w Afryce, gdzie kierował plantacjami kwiatów najpierw w Kenii, a następnie w Ugandzie.

Około 55 milionów sadzonek.

Muwanga i jego współpracownicy z farmy, których około tysiąc pracuje tu w czasie zbiorów, widzą tylko zielone liście roślin matecznych. „Potrzebne są tylko pędy roślin matecznych, które odcinamy i przesyłamy najkrótszą drogą jako sadzonki”, wyjaśnia kierowca.

Odbywa się to wyłącznie drogą lotniczą. W szczycie sezonu firma Selecta One niemal codziennie wysyła z farmy Wagagai sadzonki gwiazd betlejemskich do Europy, a ich liczba w całym sezonie to około 55 milionów. Pędy są mniejsze od kciuka i z wyglądu przypominają bardziej listek mięty niż sporą roślinę doniczkową, która z nich wyrośnie.



Bezpośrednio po zbiorach pracownicy jeszcze w cieplarni pakują pędy do kartonów z dodatkową izolacją. Po tymczasowym magazynowaniu w chłodniach farmy Peter Muwanga zabiera wrażliwe części roślin na lotnisko. Czas między zebraniem sadzonek a wysyłką wynosi od 24 do 48 godzin. W końcu sadzonki są przeładowywane w temperaturze od 8 do 12 stopni Celsjusza z chłodni na lotnisku do klimatyzowanych przestrzeni ładunkowych samolotu lecącego do Europy.

Jednak zanim to nastąpi, pracownicy w Ugandzie muszą wykazać się ogromną troską i wykonać wiele czynności, zanim zbiorą sadzonki. Ważna recepta na sukces brzmi: bezwzględnie przestrzegać higieny. Poinsecje – tak brzmi inna nazwa gwiazdy betlejemskiej – są uprawiane przez firmę Selecta One w Ugandzie w okresie od maja do sierpnia w cieplarniach o łącznej powierzchni około 20 hektarów. „Produkcja sadzonek to finezyjna robota, wymagająca ogromnej cierpliwości, troski i przede wszystkim zręczności manualnej”, twierdzi Wilson Keter, kierownik produkcji w Selecta One.


Sadzonki podróżują liniami Brussels Airlines lub KLM z lotniska Entebbe bezpośrednio do Brukseli lub Amsterdamu. Stąd niedaleko już do gospodarstw ogrodniczych we Francji, Holandii i w Niemczech.
Sadzonki podróżują liniami Brussels Airlines lub KLM z lotniska Entebbe bezpośrednio do Brukseli lub Amsterdamu. Stąd niedaleko już do gospodarstw ogrodniczych we Francji, Holandii i w Niemczech.

Niskie w porównaniu z innymi regionami koszty pracy to ważny powód, dla którego sadzonki gwiazd betlejemskich produkuje się w Afryce. Drugi powód to klimat: Gwiazda betlejemska to roślina tropikalna, której ojczyzną jest Meksyk. W Ugandzie panują optymalne warunki dla roślin matecznych, z których wyrastają sadzonki.

Sadzonki podróżują na ogół liniami Brussels Airlines lub KLM bezpośrednio do Brukseli lub Amsterdamu. Stąd niedaleko już do gospodarstw ogrodniczych we Francji, Holandii i w Niemczech, gdzie u klientów Selecta One, takich jak Inga Balke, rośliny rozkwitają w pełni.

Z wykształcenia inżynier ogrodnictwa, Inga Balke prowadzi w Holstein, czyli miejscu oddalonym od Entebbe o około 10 godzin podróży samolotem na północ, zakład ogrodniczy Krayenhagen, firmę rodzinną o ponad stuletniej tradycji.


Transport lotniczy gwarancją świeżości. Na lotnisku Entebbe następuje przeładunek pojemników ze specjalnie zapakowanymi sadzonkami gwiazd betlejemskich do przestrzeni ładunkowej Airbusa A330 linii Brussels Airlines.


Wyczucie trendu.

Przed 10 laty Inga Balke wybudowała całkowicie nowe cieplarnie swojej firmy. Balke wkłada w prowadzenie firmy całe serce i specjalistyczną wiedzę. „Trzeba zainwestować sporo pracy w pielęgnację. Do tego potrzebni są pracownicy, którzy mają wyczucie do pracy z roślinami i bardzo się o nie troszczą.” No i niezbędne jest wyczucie trendów na rynku: „Ryzyko jest spore. Już na początku roku muszę zdecydować, które gatunki i kolory posadzę w nadchodzącym sezonie. Jeśli nie trafię z przewidywaniami, zostanę z niesprzedanym towarem.”


Cztery miesiące później. Z sadzonek wyrosły młode roślinki, a następnie krwistoczerwone gwiazdy betlejemskie, które Inga Balke wyhodowała w swoim zakładzie w północnych Niemczech, a obecnie, w okresie świątecznym, codziennie sprzedaje kwiaciarniom.
Cztery miesiące później. Z sadzonek wyrosły młode roślinki, a następnie krwistoczerwone gwiazdy betlejemskie, które Inga Balke wyhodowała w swoim zakładzie w północnych Niemczech, a obecnie, w okresie świątecznym, codziennie sprzedaje kwiaciarniom.
Szefowa bierze udział w pakowaniu. Gdy jej kierowca jest nieobecny, Inga Balke zastępuje go i ładuje gwiazdy betlejemskie do ciężarówki Atego z zabudową marki Wilke i układem ogrzewania Webasto.
Szefowa bierze udział w pakowaniu. Gdy jej kierowca jest nieobecny, Inga Balke zastępuje go i ładuje gwiazdy betlejemskie do ciężarówki Atego z zabudową marki Wilke i układem ogrzewania Webasto.
Łatwy w obsłudze jak samochód osobowy. Indze Balke, z wykształcenia inżynierowi ogrodnictwa, w jeździe Atego podoba się w szczególności automatyczna skrzynia biegów PowerShift 3.
Łatwy w obsłudze jak samochód osobowy. Indze Balke, z wykształcenia inżynierowi ogrodnictwa, w jeździe Atego podoba się w szczególności automatyczna skrzynia biegów PowerShift 3.
Bliska relacja z klientem. Większość przejazdów Atego wiedzie na giełdę kwiatową w Hamburgu, ale klientów w pobliżu zakładu Balke obsługuje bezpośrednio.
Bliska relacja z klientem. Większość przejazdów Atego wiedzie na giełdę kwiatową w Hamburgu, ale klientów w pobliżu zakładu Balke obsługuje bezpośrednio.
Hit sprzedaży. Kwiaciarka Andrea Biehl z Kaltenkirchen w okresie Adwentu codziennie sprzedaje swoim klientom kilkadziesiąt gwiazd betlejemskich.
Hit sprzedaży. Kwiaciarka Andrea Biehl z Kaltenkirchen w okresie Adwentu codziennie sprzedaje swoim klientom kilkadziesiąt gwiazd betlejemskich.

O pierwszej w nocy, gdy większość z nas śpi, Balke wyrusza każdego dnia na giełdę kwiatową w Hamburgu, aby dostarczyć rośliny klientom. W okresie adwentowym są to przede wszystkim gwiazdy betlejemskie, którymi załadowany jest jej Atego 818.

Czerwony Atego z zabudową marki Wilke i układem ogrzewania Webasto przeważnie prowadzi do Hamburga kierowca. Ale jeśli kierowca jest na urlopie lub zachoruje, Balke chętnie sama zasiada za kółkiem. Właścicielce firmy szczególnie podoba się automatyczna skrzynia biegów PowerShift 3. „Nie trzeba przełączać biegów i można skupić się całkowicie na sytuacji na drodze.”

Podobnie jak Peter Muwanga z Ugandy, Inga Balke kocha swoją ciężarówkę Mercedes‑Benz. Oboje kierują pojazdami Mercedes‑Benz i są zaprzysięgłymi fanami gwiazd: Mercedesa i betlejemskiej.


Tradycja od dziesięcioleci. Dla wielu rodzin w Europie i w Stanach Zjednoczonych gwiazdy betlejemskie są od dawna częścią świąt, podobnie jak wieniec adwentowy i choinka.


Zdjęcia: Allan Gichigi, Christian Schmid
Wideo: Martin Schneider-Lau

15 komentarzy