Transportbedrijf Kanitz: transport van instrumenten voor de Berliner Philharmonie

Economie en logistiek

Daar zit muziek in.

Met een heel orkest door Berlijn – in de Actros van Kanitz, het eigen transportbedrijf van de Berliner Philharmonie.


De humorvolle grove taal, die typisch is voor veel Berlijners, vermengt zich met klassieke muziek. Kerels met tattoos tussen mannen in rokkostuums. Kan dat? Natuurlijk! Want zo gaat het er precies aan toe bij het transportbedrijf Kanitz en de orkestleden van de Berliner Philharmonie.


Op het eerste gezicht lijkt Kanitz een typisch transportbedrijf voor bedrijfsverhuizingen, particuliere verhuizingen of opslagmogelijkheden. Het eigenlijke stokpaardje is transport voor theaters en orkesten. Desgewenst regelt het transportbedrijf zelfs de volledige reisplanning voor de muzikanten. En dat doen ze zo goed dat ze naast andere gerenommeerde klanten uit de muziekwereld ook de Berliner Philharmonie hebben binnengehaald.

Al sinds 1956 begeleidt Kanitz het ensemble als transportbedrijf van het orkestgebouw zelf: naar de Royal Albert Hall in London, de Philharmonie de Paris of het Salzburger Festspielhaus. Als ze overzee moeten, werkt Kanitz samen met transportpartners die de vracht daar overnemen. Binnen Europa geven beide partners echter de voorkeur aan het veilige vervoer over de weg, bij Kanitz steevast met een Mercedes-Benz ster op de grille. In het wagenpark staan vier Actros-voertuigen, twee Atego-voertuigen, een Sprinter met gesloten opbouw en een bus.


“Jullie zijn onze engelen op de weg.”

 – Martin Heitmann


Heavy metal en klassiek komen samen.

Terwijl voorin krachtpatsers achter het stuur zitten, die in hun vrije tijd liever naar heavy metal of stoere gitaarrock luisteren, vervoeren ze achterin een heel orkest met violen, xylofoons, trombones en klarinetten. “We transporteren Stradivariussen en een harp uit de 16e eeuw”, vertelt Martin Heitmann. Hij werkt al dertig jaar als bestuurder en verhuizer voor Kanitz. Gevraagd naar de waarde van het orkest dat hij vervoert, geeft Heitmann een knipoog en doet alsof hij zijn lippen met een onzichtbare sleutel vergrendelt en daarna weggooit.

Hij en zijn collega weten wat de onschatbare waarde van de instrumenten is. En daarbij gaat het niet alleen om de monetaire waarde. De jarenlange samenwerking met de muzikanten van de Berliner Philharmonie gaf een stevige basis van vertrouwen die voor geen geld te koop is. Sommige muzikanten vertrouwen hun kostbaarste bezit alleen aan Kanitz toe. Dat deze in handen van buitenstaanders komen, is onacceptabel. “Jullie zijn onze engelen op de weg”, herhaalt Heitmann met trots wat een van de orkestleden hem ooit toevertrouwde.


Steeds op toer. Kanitz rijdt meermaals per week met de hardware van het ensemble door Berlijn en, tijdens de hele zomertournee, door heel Europa.
Steeds op toer. Kanitz rijdt meermaals per week met de hardware van het ensemble door Berlijn en, tijdens de hele zomertournee, door heel Europa.

Bovendien heeft elke truck bij Kanitz een persoonlijke, muzische beschermengel. Bedrijfsleider Jörg Noster doopt zelf elk nieuw voertuig met een fles champagne ter ere van een componist. Deze naam staat dan voor iedereen goed leesbaar op de voorruit: Ludwig van Beethoven, Georg Friedrich Händel, Peter Tschaikowski en Edvard Grieg.


De voertuigen zijn natuurlijk ook goed uitgerust. De speciale voertuigen in het wagenpark van Kanitz zijn door hun vering en geïsoleerde, verwarmbare laadvloeren perfect uitgerust voor het vervoer van orkesten. “In de laadruimte houden we de temperatuur constant op 24 graden”, verklaart Heitmann.

“Zo krimpt of zet het hout van de instrumenten niet uit en hoeven de snaren na aankomst slechts maar een beetje te worden gestemd.”Ook de speciale transportboxen voor de instrumenten, die cases worden genoemd, kunnen wel twintig uur op temperatuur worden gehouden.

Een deel van de cases staat in het magazijn van Kanitz. De andere bevinden zich in de Berliner Philharmonie. Daar zijn Heitmann en zijn collega's nu naartoe gereden om het volgende transport voor te bereiden. Met als bestemming de rbb, de publieke omroep van de Duitse deelstaten Berlijn en Brandenburg. Een normale dag voor de mannen.


Fingerspitzengefühl. De mannen van Kanitz kennen de onschatbare waarde van de instrumenten  van de Berliner Philharmonie die niet alleen in geld kan worden uitgedrukt.
Fingerspitzengefühl. De mannen van Kanitz kennen de onschatbare waarde van de instrumenten van de Berliner Philharmonie die niet alleen in geld kan worden uitgedrukt.

De tien geboden van Kanitz.

Maar eerst naar de Philharmonie: direct na aankomst bij het concertgebouw stapt de crew geroutineerd in de lift die hen naar de ruimte voor de artiesten brengt. Eerste etage: de kantine. Op de achtergrond het kletterende geluid van bestek op porseleinen borden en stil geroezemoes dat de ruimte vult. De mannen pauzeren even en halen een versnapering aan de toonbank. Ze horen namelijk min of meer bij het ensemble. Terwijl ze op hun bockwurst met frietjes wachten, komen er steeds even muzikanten bij hen langs.Er worden handen geschud, schouderklopjes gegeven en gezellig gekletst.



Terug naar de lift, tweede etage: de magazijnen en studio's. Ergens zijn muzikanten te horen die hun instrumenten stemmen. Stilletjes beginnen Heitmann en zijn collega's in te pakken. Een pauk verdwijnt in een speciale case. Het ziet er behoorlijk zwaar uit. Hoeveel dat hele ding weegt? “Ach, niet zo veel”, grijnzen ze. Een gevleugelde uitspraak in de onderneming is: “Iemand van Kanitz liegt alleen als je hem vraagt: Is dat zwaar?” Samen met negen andere geboden hangt deze leus aan de muur van de bedrijfscentrale. Een andere leus is op de T-shirts gedrukt: “Bij Kanitz blijft alles zonder builen: het hoofd, de wagen, de dozen.”Zonder een flinke portie humor krijgen Berlijners niets voor elkaar. En dat is maar goed. Kanitz en de Philharmonie zijn op het eerste gezicht elkaars tegenpolen, zoals Kreuzberg en Charlottenburg of majeur en mineur. Maar juist deze tegenstellingen maken van een stuk de perfecte compositie. In dit geval is de compositie zo uniek dat ze als sinds zestig jaar wordt “beluisterd”.



Foto's: Kristian Barthen

10 reacties